2014’te bilim-teknolojideki gelişmeler

Bilim ve teknoloji dünyasında 2014 yılında uzay keşifleri alanında birçok ilke imza atılırken, 3D yazıcı ve yapay zeka önemli gelişmelere tanık oldu. Teknoloji dünyası ise siber saldırılar ve büyük satın alımlarla meşgul oldu.

Yapay zekanın insan gibi düşünebildiğini ortaya koyması ve insan yapımı bir uzay aracının 500 milyon km ötedeki kuyrukluyıldıza iniş yapması gibi tarihi ilklere tanık olan 2014, bir sonraki yıl için zengin bir yapılacaklar listesi hazırladı. Uzay-havacılık, yapay zeka, robotik, 3D yazıcı, yenilebilir enerji ve fizik gibi alanlarda dönüm noktası sayılabilecek birçok başarıya imza atılan 2014, aynı zamanda ders niteliğindeki kazalara ve skandallara da tanık oldu.

Bitcoin’in fazlasıyla konuşulduğu, Apple’ın siber saldırıya maruz kaldığı, Rosetta uzay aracının en önemli uzay keşiflerinden birine başladığı 2014’te akılda kalan gelişmeler sırasıyla şu şekilde belirdi:

İlk kafatası protezi nakledildi

Hollanda’nın Medical Center Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen ameliyatta, 22 yaşındaki bir hastanın kafatasının tamamı polietereterketon (PEEK) materyalinden üretilen protezle değiştirildi. 23 saat süren ameliyatla yerleştirilen şeffaf kafatası, beynin kıvrımları ve damarlarının gözlemlenebilmesini sağlıyor.

Dünyanın en büyük güneş santrali faaliyete geçti

Toplam 300 bin güneş paneli içeren dünyanın en büyük güneş enerjisi santrali olan Ivanpah Solar Electric Generating System, faaliyete geçti. Her biri 2.5 metre uzunluğunda 3 metre genişliğindeki panellerle toplanan güneş enerjisi, 140 metre uzunluğundaki kulelerde elektriğe çevriliyor.

 Zamanın başladığı ana ait izlere ulaşıldı

Antarktika’da Bicep 2 teleskobunu kullanan gökbilimciler, Büyük Patlama’nın oluşturduğu yerçekimsel dalgaları tespit etmeyi başardı. Evren’in ilk genişleme sürecine ait olan dalgalar, Albert Einstein’ın Genel Görelilik Kuramı’nı da doğrulamış oldu.

İki yeni atom altı parçacık keşfedildi

Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü’nün (CERN) bünyesinde bulunan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nda (LHC) yapılan deneyler, iki yeni atom altı parçacığın keşfiyle sonuçlandı. Yapılan keşfin, atom altı parçacıkların dinamiklerini açıklayan Standart Modelin sunduğu bilgilerin ötesine geçebileceği ifade edildi.

Güneş Sistemi’nde benzersiz keşif

Avrupa Güney Gözlemevi’ne (ESO) bağlı La Silla Gözlemevi’nde yapılan gözlemler, Güneş Sistemi’nde halkalara sahip olan ilk asteroidi ortaya çıkardı. Güneş Sistemi’nde halkaları olan beşinci gök cismi olan ‘Chariklo’, Satürn ve Uranüs’ün yörüngelerinin yer aldığı bölgede bulunuyor.

Evren’de gözlemlenen en büyük yıldız bulundu

Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) bağlı Magellan Teleskobu, Dünya’dan 12 bin ışık yılı mesafede bulunan en büyük yıldızı tespit etti. Güneş’in çapından 1300 kat daha büyük olan HR 5171 A, Dünya’dan bakıldığından gökyüzündeki en parlak dokuzuncu gök cismi olarak belirtildi.

Fare beyninin en detaylı haritası elde edildi

ABD’nin Seattle Allen Beyin Enstitüsü’nde yapılan araştırmada, fare beynindeki tüm sinirleri gösteren 3D harita çıkarıldı. Geliştirilen model, beyin rahatsızlıklarının sinirleri nasıl etkilediğini ortaya koyarak yeni tedaviler geliştirilmesine kapı aralayabilir.

Evren’in 14 milyar yıllık simülasyonu

Evren’in nasıl oluştuğuna dair simülasyonu hazırlandı. Simülasyon, Büyük Patlama’nın 12 milyon yıl sonrasından günümüze uzanan yaklaşık 14 milyar yıllık süreci kapsıyor. Sıradan bir dizüstü bilgisayarın, söz konusu simülasyonu oynatmasının yaklaşık 2 bin yıl alacağı belirtildi.

Yapay zeka Turing testini geçti

Yapay zekanın karşısındaki en büyük sınav olarak kabul edilen Turing testi, ilk kez bir yazılım tarafından başarıyla geçildi. 13 yaşındaki bir çocuğun kişiliğini taşıyan yazılım, uzmanlardan oluşan jüriyi insan olduğuna ikna etmeyi başardı. Bazı uzmanlara göre bu testin yapay zeka tarafından geçilmesi yeni bir dönemin başlangıcı olabilir.

Rosetta 10 yıl sonra hedefini yakaladı

Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Rosetta uzay aracı, 2004’ten bu yana sürdürdüğü yolculuğu tamamlayarak 67P/Churyumov-Gerasimenko kuyrukluyıldızına ulaştı. 20 Ocak 2014’te Dünya’dan gönderilen sinyalle uyandırılan Rosetta, toplam 6 milyar km yol kat ederek Dünya’dan 510 milyon km ötedeki gök cismine ulaştı.

Dünya dışında üretilen ilk nesne

Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) yerleştirilen 3D yazıcı, ilk ürününü verdi. Başarıyla sonuçlanan deneme, Dünya dışında gerçekleştirilecek üretim adına dönüm noktası olarak kabul ediliyor.

Yeni nesil derin uzay kapsülü ilk kez denendi

NASA’nın en yeni uzay aracı olan Orion uzay kapsülü, 5 Aralık günü TSİ 14.05’te ilk testi için ateşlendi. Orion, 4 saat 24 dakika süren ateşlemede Dünya’dan 5800 km uzaklığa erişti ve yörüngede 2 tur attıktan sonra Pasifik Okyanusu’na indi.

New Horizons uykusundan kalktı

NASA’nın Plüton ve uydularını gözlemlemek için 2006’da uzaya gönderdiği New Horizons uzay aracı, yaklaşık 9 yıl süren yolculuğun ardından hedefine ulaştı. Dünya’dan 4.6 milyar kilometre ötede bulunan uzay aracı, kendisine gönderilen sinyale 7 Aralık sabahı cevap verdi.

İnternetin en eski ve köklü bitTorrent platformlarından olan Pirate Bay, İsveç’te düzenlenen polis baskını sonucu kapandı. Korsan Partisi, 2004 yılından beri aktif olan portalın hayata dönmesi için ellerinden geleni yapacaklarını açıkladı.