Türkiye İMSAD Gündem Buluşmaları Toplantısı’ndan Değerlendirmeler
Seçimden sonra yaşanan belirsizlik ortamının ülkemize daha fazla zarar vermemesi için siyasilerden uzlaşma ve hızlı kararlarla yeni hükümeti oluşturmalarını beklediklerini söyleyen Türkiye İMSAD Başkanı Fethi Hinginar,“Unutmayalım ki, küresel çapta beklenen olumsuz etkilere de açık olan ekonomimizde, 2015 kayıp yıl olursa 2016 yılı da riske girer” dedi.
Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD), yılda dört kez düzenlediği ‘Gündem Buluşmaları’ toplantısının ikincisini gerçekleştirildi. ‘Seçim Sonrası Türkiye’ konusunu gündeme taşıyarak ekonominin geleceğine projeksiyon tutan Türkiye İMSAD, 2015 beklentilerini revize etti; ekonomide 3- 3,2, inşaatta 2,5-3, inşaat malzemesi sektöründe ise yüzde 2,5-3 büyüme öngörüyor.
Seçimlerin hemen ardından gerçekleştirilen Türkiye İMSAD’ın Gündem Buluşmaları toplantısına, Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlter Turan, konuk konuşmacı olarak katıldı. Toplantıda, Türkiye İMSAD ekonomi danışmanları Prof. Dr. Kerem Alkin ve Dr. Can Fuat Gürlesel, Türkiye İMSAD’ın 2015 Mayıs Sektörel Raporu’ndaki veriler ışığında, dünya ve Türkiye ekonomisi ile inşaat sektörünü değerlendirdi. Toplantının moderatörlüğünü, Türkiye İMSAD Başkan Vekili Nuri Bulut yaptı.
Hinginar: “Seçimler bitti, siyasette ve ekonomide istikrar zamanı”
Toplantının açış konuşmasını yapan Türkiye İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Fethi Hinginar, seçim sonrası gerçekleştirilen bu ilk toplantıda, ekonomi inşaat ve inşaat malzemeleri sektörünü değerlendirdi. Türkiye’nin demokratik seçim sınavını başarıyla verdiğini belirten Fethi Hinginar, “seçimde milli irade, ülkeyi yöneten siyasetçilere ‘uzlaşın’ demiştir. Gergin iç ve dış politaka istemediğini ortaya koyan Türkiye, Mustafa Kemal Atatürk’ün “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” felsefesini benimsediğini göstermiştir. Demokrasimizi geliştirmek istiyorsak ‘uzlaşma kültürünü’ de geliştirmek zorundayız” dedi.
Ekonomiye bakıldığında seçim öncesi başlayan bekle-gör ve buna bağlı olarak ekonomide durağanlaşma eğiliminin ise sürdüğüne dikkati çeken Fethi Hinginar, diğer seçimlerden farklı olarak bu kez hükumetin kurulmasında birden çok senaryonun konuşulduğunu, bunun da ekonomide belirsizlik süresini uzatabileceğe işaret eti. Hinginar, “Belirsizlik ortamının ülkemize daha fazla zarar vermeden, ekonomik ve politik istikrarın tesis edilmesi, iş dünyası olarak hepimizin temennisidir. Unutmayalım ki, küresel çapta beklenen olumsuz etkilere de açık olan ekonomimizde 2015 kayıp yıl olursa, 2016 yılı da riske girer. Seçimler bitti, şimdi uzlaşarak hızla ana gündemimize ekonomiyi taşıma zamanıdır” diye konuştu.
Sektör üretimi ve ihracatında kritik süreç
Önceki gün açıklanan verilere göre, ekonominin ilk çeyrekte yüzde 2,3 büyüdüğünü ve ilk 5 ayda Türkiye genel ihracatının yüzde 8,3 gerilediğini belirten Fethi Hinginar, hükümetin kurulma süreci olan yılın ikinci çeyrek verilerinden de olumlu sinyaller gelmediğini söyledi. Hinginar, 2015’in ikinci yarısında yaşanan daralma durmazsa, ekonomide bu yıl için hedeflenen yüzde 4’lük büyüme seviyesini yakalamanın zor olacağını vurguladı.
Kamu ve özel sektör inşaat harcamalarında rekor gerileme
Yılın ilk çeyreğinde konut satışlarında yüzde 22 artış olduğunu, ancak alınan yapı ruhsatlarında yarıya yakın düşüş görüldüğünü kaydeden Türkiye İMSAD Başkanı Hinginar, konuşmasına şöyle devam etti:
“Bu yılın ilk çeyrek döneminde inşaat sektörü yüzde 3,5 geriledi. Bu dağılımda kamu yüzde 9,2, özel sektör yüzde 1,4 küçüldü. İnşaat malzemeleri sanayi üretimi ise yılın ilk 4 ayında yüzde 4,5 geriledi. İhracatımız aynı dönemde yüzde 15,8 oranı ile daha vahim bir düşme gösterdi. Sonuç olarak, hem genel ekonomimizde hem inşaatta hem de inşaat malzemesi sanayimizde iç ve dış piyasalarda alarm zilleri çalıyor. Bu nedenle ülke olarak, üretime dayalı sürdürülebilir büyümeyi sağlayacak yeni bir ekonomik modeli oluşturmalı ve yapısal reformları hızla gerçekleştirmeliyiz. İşte bu nedenle gündem artık ekonomi olmalı diyoruz.”
Afrika ülkelerine ihracat seferberliği
İhracat pazarlarını çeşitlendirmek ve yeni pazarlar kazanmak amacıyla Türkiye İMSAD’ın ‘Afrika Buluşmaları’ projesi kapsamında 9 kişilik bir heyetle ilk gezisini Kamerun’a gerçekleştirdiğini belirten Hinginar, ikinci sıradaki ülkenin ise Kenya olacağını söyledi. Fethi Hinginar, “ihracatta yaşanan daralmayı aşmak için Afrika’ya ihracat seferberliği başlattık. Afrika, Türkiye inşaat malzemeleri için potansiyel bir pazar. Hedefimiz, bir yandan katma değerli ürün hacmimizi artırmak, öte yandan ‘üretim ve ihracat odaklı’ büyümeye devam etmektir” şeklinde konuştu.
Prof. Turan: “Türkiye şimdi ülkeyi yönetimsiz bırakmama sınavı ile karşı karşıyadır.”
Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlter Turan da konuşmasında, “Türkiye şimdi parlamentoda hiçbir partinin tek başına hükümeti kuramayacağı bir koltuk dağılımı karşısında, bir koalisyon ya da azınlık hükümeti kurarak ülkeyi yönetimsiz bırakmama sınavı ile karşı karşıyadır” dedi. Prof. İlter Turan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Türkiye bu sınavı geçecek mi, hükümeti kimlerle kurabilir, hükümetin gündeminde neler olabilir, erken seçim gündemde midir? Bu soruların hepsi ayrı ayrı cevap beklemektedir. Seçim sonuçları başkanlık sistemine geçiş tartışmalarını muhtemelen sona erdirecekse de, Türkiye’nin daha demokratik bir anayasaya kavuşma ihtiyacını ortadan kaldırmış değildir. Siyasi partiler ise koalisyon görüşmelerindeki konumlarını güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Cumhurbaşkanının sürece nasıl müdahale edeceğini kestirmenin zorluğu da, yeni hükümet yapısı hakkında tahminde bulunmayı güçleştirmektedir.”
Avrupa Birliği’nde büyüme toparlanıyor
Türkiye İMSAD Ekonomi Danışmanı Dr. Can Fuat Gürlesel de konuşmasında, Türkiye İMSAD’ın 2015 Aylık Mayıs Sektörel Rapor’u verilerine dayanarak, inşaat ve inşaat malzemeleri verilerini değerlendirdi, dünya ekonomisindeki beklentilere ilişkin bilgiler verdi. Dr. Gürlesel’in verdiği bilgiye göre, Avrupa Birliği’nde açıklanan yılın ilk çeyrek büyüme verileri, ekonomide toparlanmayı teyit ediyor. Euro bölgesi 2015 yılının ilk çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1, AB-28 ülkeleri yüzde 1,4 büyüdü. En büyük ekonomilerden biri olan Almanya ise yüzde 1 oranında büyüme gösterdi. Avrupa Birliği ekonomisi 6 çeyrektir üst üste büyüyor.
Dr. Can Gürlesel, gelişen ülkelerin büyüme oranlarının ise yavaşladığını belirtti. Dr. Gürlesel’in verdiği bilgiye göre, petrol ve emtia ihraç eden ülkelerde de büyüme zayıflıyor. IMF, 2015 yılı için dünya ekonomisinde yüzde 2,9 oranında büyüme öngörüyor. Gelişmiş ülkelerin büyüme beklentisi yüzde 2,4 olurken, gelişen ülkelerin büyüme beklentisi yüzde 4,3. 2015 yılında dünya mal ticaretinde ise değer bazında yüzde 4-5 arasında gerileme öngörülüyor. Gerilemede özellikle gelişen ülke ekonomilerindeki yavaşlamanın etkili olacağı tahmin ediliyor.
Euro-Dolar paritesinde dalgalanma devam edecek
Dr. Can Fuat Gürlesel, 2015 yılının ilk dört ayında Euro-Dolar paritesinin de Dolar lehine gelişme göstererek 1,05 seviyesinin altına indiğini belirtti. Euro-dolar paritesinde oynaklığın arttığını söyleyen Dr. Gürlesel, önümüzdeki dönemde paritedeki oynaklıkların süreceğini, ancak Doların, Euro ve diğer para birimleri karşısında kademeli ve sınırlı güçlenmesini sürdüreceği öngörüsünü belirtti.
İNŞAAT VE GAYRİMENKUL SEKTÖRÜNDE BÜYÜME
DÖNEM | İNŞAAT | GAYRİMENKUL | GSYİH |
2012 | 0.6 | 1.9 | 2.1 |
2013 Q1 | 6,2 | 1.3 | 3,1 |
2013 Q2 | 7,8 | 1.3 | 4,7 |
2013 Q3 | 9,0 | 1.7 | 4,3 |
2013 Q4 | 6,3 | 2.3 | 4,6 |
2013 | 7,4 | 1.7 | 4,2 |
2014 Q1 | 5,8 | 2,1 | 4,8 |
2014 Q2 | 3,4 | 2,1 | 2,3 |
2014 Q3 | 2,0 | 2,4 | 1,9 |
2014 Q4 | -2,0 | 3,8 | 2,6 |
2014 | 2,2 | 2,6 | 2,9 |
2015 Q1 | -3,5 | 4,1 | 2,3 |
KAMU VE ÖZEL SEKTÖR İNŞAAT HARCAMALARINDA
BÜYÜME YÜZDE
DÖNEM |
KAMU
SEKTÖRÜ İNŞAAT |
ÖZEL
SEKTÖR İNŞAAT |
GENEL İNŞAAT |
2012 | 2.8 | -0.1 | 0.6 |
2013 Q1 | 47,9 | -4,8 | 6,2 |
2013 Q2 | 25.8 | 0.9 | 7,8 |
2013 Q3 | 22,3 | 3.7 | 9,0 |
2013 Q4 | 30,6 | -2.3 | 6,3 |
2013 | 30,2 | -0,7 | 7,4 |
2014 Q1 | -5,4 | 11,2 | 5,8 |
2014 Q2 | -11,6 | 12,0 | 3,4 |
2014 Q3 | -11,7 | 10,0 | 2,0 |
2014 Q4 | -13,4 | 4,6 | -2,0 |
2014 | -10,8 | 9,4 | 2,2 |
2015 Q1 | -9,2 | -1,4 | -3,5 |
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu