Vitamin D Eksikliği Ve Sonuçları

Son yıllarda tüm dünyada doktorların ilgisini çekmeyi başaran Vitamin D Eksikliği, eksiklik giderilmezse önemli sağlık problemlerine yol açabiliyor. D vitamini eksikliğinin bu kadar dikkat çekme nedeni beklenenden daha çok görülüyor olmasıdır. Ülkemizde D Vitamini eksikliğinin görülme sıklığı gerçekten çok yüksektir. Verilere göre dünyada yetişkin nüfusun %20’sinden daha fazlasının bu vitaminin eksikliğini yaşadığı düşünülmektedir.

D Vitamini Nedir, Vücudumuz İçin Neden Gereklidir?

D vitamini, yağda eriyen ve vücüdumuzda hormon rolü oynayan bir vitamindir. Pek çok besinde D Vitamini bulunur ancak besinler vücudumuzun ihtiyacının sadece %10’unu karşılar. Peynir, tereyağı, yağlı balıklar (Ton Balığı, Somon, Uskumru vb.), balık yağı, yumurta, patates ve bazı mantarlar vücudumuza D vitamini sağlayan en iyi gıdalardır. İhtiyacımız olan D vitaminin büyük kısmı güneş ışınlarının cildimizle teması ile karşılanır. Cildimiz güneşten gelen Ultraviolet B ışınlarıyla temas ettikten sonra D vitamini üretir. Ten rengine göre, günde 10-30 dakika arası güneş ışığı görmek vücudumuzun yeterli miktarda D vitamini üretmesini sağlar. Unutmayalım ki güneş ışınları ile cildimiz arasında kıyafet olmamalıdır ve bu süre içinde güneş koruyucu da kullanılmamalıdır. Güneş ışınları cildimizle direk temas etmelidir. Daha kapalı kıyafetler giyen kişiler D vitamini eksiliğine karşı daha  fazla risk altında oldukları için bu duruma daha çok dikkat etmelidirler. Şu da unutulmamalıdır ki; belirtilen süre günlük D Vitamimizi üretmek için yeterli olup, korumasız olarak güneş ışınlarına belirtilen süreden daha fazla maruz kalınmamalıdır. Güneş ışınlarının vücudumuz üzerinde cilt kanseri riskini arttırmak gibi olumsuz etkileri vardır.

D Vitaminin vücudumuz üzerinde bilinen pek çok etkisi vardır. En önemli etkisi, besinlerle aldığımız kalsiyum ve fosforun işlenmesidir. Kalsiyum ve fosfor, kemiklerimizin güçlü ve sağlıklı olmasını sağlayan minerallerdir. Dolayısıyla kemik sağlığımızı korumak ve çocuklardaki kemik gelişiminin düzgün olabilmesi için D vitaminimiz vücutta belli bir seviyenin üzerinde olmalıdır. Ancak uzun süreli Vitamin D eksikliğinde sadece kemiklerimizin zayıflamakla kalmadığı; aynı zamanda sağlıksız saçlar, meme kanseri, kolon kanseri, pankreas kanseri, çeşitli kalp hastalıkları ve depresyon gibi çeşitli hastalıklar ortaya çıkabileceği anlaşılmıştır.

Daha Çok Kimlerde ve Ne Zaman Vitamin D Eksikliği Görülür?

• Güneşsiz bir bölgede yaşamak
• Yeterince güneşe çıkmamak (Hep ev, işyeri, okul, AVM gibi kapalı alanlarda kalmak; Kapalı kıyafetler giymek ve cildin güneşle temas edememesi; Yatalak veya hasta bireylerin dışarı çıkamaması)
• İlerlemiş yaş
• Besinlerle aldığımız yağın sindirilmesini engelleyen sindirim hastalıkları
• Koyu ten rengi
• Yetersiz beslenme
• Kış aylarında
• Kolesterol
• Bazı ilaçların kullanımı (Özellikle Epilepsi İlaçları)

Kimlerin Vitamin D Düzeyine Bakılmalıdır?

• Kemik Hastalığı Olan Kişiler
• Koyu Tenli Kişiler
• Güneş Işığından Yeterince Yararlanamayanlar
• Yaşlılar
• Çok Kilolu Kişiler
• Hamileler
• Emziren Kadınlar
• Emilim Bozukluğu Yaşayanlar
• Epilepsi İlacı ve Kortizonlu İlaç Kullananlar

Vitamin D Eksikliğinde Ne Gibi Belirtiler Ortaya Çıkar?

• Her zaman belirti vermeyebilir. Özellikle de yeni ortaya çıkan D Vitamini eksikliği genelde bir bulgu vermez.
• Depresyon (Nedensiz Yere Mutsuz Olma Durumu)
• Kemik Ağrıları
• Sıkça Grip ya da Nezle Olmak
• Kaslarda Zayıflama
• Başın Terlemesi
• Kas Krampları
• Halsizlik
• Konsantrasyon Eksikliği
• Mesane Sorunları
• Kabızlık veya İshal gibi Sindirim Problemleri

Vitamin D Eksikliğinde Görülme Riski Artan Hastalıklar Nelerdir?

• Kalp Hastalıkları
• Bağışıklık Sistemi Hastalıkları
• Bunama
• Kanser
• Şizofreni ve Depresyon
• Şeker Hastalığı
• Parkinson Hastalığı
• Geçmeyen Ağrılar (Kemik Ağrıları veya Fibromiyalji)
• Obezite
• Yüksek Tansiyon
• Kemiklerde Kireçlenme (Osteoartrit)
• Yetişkinlerde Kemik Yumuşaması (Osteomalazi)
• Çocuklarda Raşitizm
• Gut Hastalığı
• Kısırlık
• Diş Eti Hastalıkları
• Sedef Hastalığı

Vitamin D Eksikliğini Nasıl Önleyebiliriz?

• Öncelikle almamız gereken günlük D vitamini miktarını Almamız gereken D Vitamini miktarı yaşa bağlı olarak değişir. Aşağıda ABD Merkezli Gıda ve Beslenme Kurulu’nun önerdiği miktarları görebilirsiniz ancak sizin için en uygun günlük D vitamini miktarını doktorunuz belirlemelidir:0-12 Ay: 400 IU
  1-13 Yaş: 600 IU
  14-18 Yaş: 600 IU
  19-70 Yaş: 600 IU
  70 Yaş Üzeri: 800 IU
  Gebelik ve Emzirme Dönemi: 600 IU
• Vücudun büyük bir kısmını (Kollar, Bacaklar, Sırt gibi) güneş kremi sürmeden , günde 10 – 15 dakika kadar güneşe göstererek
• Düzenli ve sağlıklı beslenerek